Mae Cymdeithas yr Iaith wedi lambastio grŵp o dri Aelod Senedd sydd yn arwain dadl Ddydd Mercher nesaf (3/3/21) ar gefnogi ysgolion pentrefol. Bydd Caroline Jones AS ar ran "Grŵp Annibynnol dros Ddiwygio" (sef cyn-aelodau UKIP a Phlaid Brexit) yn agor y ddadl yn siambr y Senedd.
Mewn ymateb, dywed Ffred Ffransis ar ran Cymdeithas yr Iaith:
Mae Cymdeithas yr Iaith heddiw (22 Chwefror) yn lansio DIOGELWN, sef cynllun newydd i warchod enwau tai Cymraeg.
Fel rhan o’r cynllun, rydym wedi cyhoeddi dogfennau cyfreithiol y mae modd eu lawrlwytho a’u defnyddio gan unrhyw berson yng Nghymru sydd eisiau diogelu enw Cymraeg eu cartref, boed nhw’n bwriadu gwerthu eu tŷ neu beidio.
Mae Cymdeithas yr Iaith wedi honni fod rhieni ysgolion pentrefol dan fygythiad yn cael eu trin fel darnau bach mewn gêm wleidyddol gan y pleidiau.
Heddiw, wrth adnewyddu'r caniatâd i Awdurdodau Lleol gynnal ymgynghoriadau yn ystod pandemig tra bo'r ysgolion ar gau, mae'r Gweinidog Addysg wedi ychwanegu'r nodyn canlynol, nad oedd yn y canllawiau gwreiddiol a gyhoeddwyd ar y 7ed Ionawr:
Mae'n cadeirydd cenedlaethol, Mabli Siriol, heddiw wedi ysgrifennu at y Gweinidog Addysg, Kirsty Williams er mwyn galw arni i gryfhau addysg Gymraeg ym mhob cornel o Gymru cyn diwedd y tymor Seneddol.
Mae ymgyrchwyr wedi dweud nad ydynt yn deall penderfyniad rheolwyr canolfan Gymraeg yng Nghaerdydd i wrthod cynlluniau i’w hadfer ac i’w gwerthu yn lle.
Eiddo cymunedol yw Tŷ’r Cymry, sydd wedi ei leoli yn ardal y Rhath yn y brifddinas, a roddwyd i Gymry Cymraeg Caerdydd ym 1936 er mwyn hyrwyddo’r iaith a statws cyfansoddiadol i Gymru.
Mae ymgyrchwyr iaith wedi beirniadu ymateb y Gweinidog Tai, Julie James, i gwestiynau yn y Senedd ddoe gan Weinidog Cysgodol Tai Plaid Cymru, Delyth Jewell, ynghylch yr argyfwng ail dai.
Ar gyfer Wythnos Prentisiaethau, galwn ar gyrff cyhoeddus a chyflogwyr ledled Cymru i fuddsoddi mewn prentisiaethau cyfrwng Cymraeg.
Dywedodd cadeirydd Grŵp Addysg Cymdeithas yr Iaith, Toni Schiavone:
Mae ymgyrchwyr iaith yng Ngheredigion wedi rhybuddio y byddai torri rhagor o swyddi yn y Llyfrgell Genedlaethol yn ‘ergyd i’r Gymraeg’ yn y sir.
Ers dros ddegawd, gwnaed toriadau mewn termau real i grant y Llyfrgell Genedlaethol a leolir yn Aberystwyth. Y llynedd, argymhellodd adroddiad annibynnol, a gomisiynwyd gan Lywodraeth Cymru, bod angen cynnydd i grant y Llyfrgell er mwyn cynnal eu gwasanaethau a swyddi.
Rydym wedi beirniadu cyhoeddiad y Llywodraeth heddiw (29 Ionawr) parthed yr argyfwng tai gan nad yw'r datganiad yn mynd yn ddigon pell.
Cyhoeddodd y Gweinidog Tai, Julie James, y bydd y Llywodraeth yn cynnal rhagor o waith ymchwil ar y mater ac “yn ystyried potensial cynllun cofrestru statudol ar gyfer pob llety gwyliau.”
Dywedodd cadeirydd Cymdeithas yr Iaith, Mabli Siriol:
Mae ymgyrchwyr iaith wedi croesawu bwriad Cyngor Ceredigion i weithredu ar yr argyfwng tai yn y sir.
Yng nghyfarfod llawn y Cyngor ddoe (21ain o Ionawr), gofynnodd arweinydd y Cyngor, Ellen ap Gwynn, i bwyllgor craffu drafod cynnig ar y mater yn ei gyfarfod nesaf ac i adrodd yn ôl cyn cyfarfod nesaf y cabinet ym mis Chwefror.
