Am 11.00am ddydd Mawrth (19/7), bydd Cymdeithas yr Iaith yn cynnal piced o bafiliwn Cyngor Sir Caerfyrddin ar faes y Sioe Frenhinol Gymreig yn Llanelwedd. Byddwn yn tynnu sylw at yr eironi mai Sir Caerfyrddin sy'n noddi'r sioe eleni sy'n benllanw ymdrechion ei cymunedau gwledig, ac eto fod y Cyngor Sir yn cesio cau degau o'u hysgolion pentrefol.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi cysylltu gyda Mark James, Prif Swyddog Gweithredol Cyngor Sir Caerfyrddin, wedi derbyn cwynion gan brifathrawon fod Vernon Morgan, y Cyfarwyddwr Addysg newydd, wedi trin y Gymraeg gyda dirmyg mewn cynhadledd a gynhaliwyd ddoe yng Ngholeg y Drindod ar gyfer prifathrawon i esbonio’r strategaeth a allai arwain at gau degau o ysgolion pentrefol Cymraeg.

Ar y diwrnod y cynhelir cyfarfodydd ymgynghori a allent benderfynu dyfodol Ysgol Gymraeg Garnswllt, y mae Cymdeithas yr Iaith wedi galw ar gynghorwyr Sir Abertawe i roi ystyriaeth i gynllun cadarnhaol a allai gadw a datblygu’r ysgol.

Dywedodd Cyfarwyddwr Addysg Sir Gaerfyrddin, Vernon Morgan wrth ddirprwyaeth o Gymdeithas yr Iaith mewn cyfarfod yn Neuadd y Sir ddoe, Llun 13eg, y bydd 'Papur Esboniadol' yn cael ei gyhoeddi ar ddiwedd Awst yn gosod allan rhesymau'r Cyngor dros eu Strategaeth Addysg ddadleuol. Bydd croeso i sylwadau'r cyhoedd mewn ymateb i'r papur hwn.

Mewn protest (3.30pm heddiw Llun 30/5) wrth uned Llywodraeth y Cynulliad ar faes Eisteddfod yr Urdd, bydd Cymdeithas yr Iaith yn galw ar y gwrthbleidiau ac A.C’au Llafur sy’n gefnogol i ysgolion pentrefol i ymuno i drechu’r llywodraeth yn y Cynulliad, fel y llwyddwyd i’w wneud o ran ffioedd myfyrwyr yr wythnos ddiwethaf.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi cyhuddo Cyngor Sir Caerfyrddin o “gymhellion gwleidyddol sinicaidd” wrth gyhoeddi amserlen i drafod y bosibiliad o gau degau o ysgolion pentrefol Cymraeg y sir.

Mae Cymdeithas yr Iaith yn datgelu heddiw gynlluniau Cyngor Sir Gaerfyrddin i gyhoeddi ei rhestr du cyntaf o ysgolion pentre i’w cau yn ystod Mehefin. Disgwylid y cyhoeddiad ar ddechrau'r flwyddyn, ond y mae wedi cael ei ddal yn ôl tan yn awr.

Yn wyneb gwrthodiad Jane Davidson unwaith yn rhagor i gwrdd ag ymgyrchwyr dros ysgolion pentrefol, cyhoeddwyd heddiw y bydd Cymdeithas yr Iaith yn trefnu’r cyfarfod ei hunan.

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi cwyno wrth Jane Davidson ei bod wedi gwastraffu blwyddyn gyfan yn gohirio penderfyniad ar gais syml a allai arwain at sefydlu Coleg Aml-safle Cymraeg wedi chwarter canrif o ymgyrchu.

Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi galw ar Gyngor Sir Caerfyrddin i ddilyn esiampl Cyngor Sir Ddinbych, sydd wedi rhoi heibio am y tro eu cynlluniau i gau llawer o ysgolion pentrefol Cymraeg, ac i ymgynghori yn hytrach gyda'r cymunedau lleol.