Mae ymgyrchwyr iaith wedi ymgynnull y tu allan i swyddfeydd Cyngor Gwynedd heddiw  mewn ymgais i atal toriadau i ganolfannau trochi iaith y sir.  

Mae’r canolfannau yn trochi plant sy’n dod o’r tu allan i'r sir yn y Gymraeg fel eu bod yn medru astudio drwy’r Gymraeg yn yr ysgolion. Mae’r cyngor yn cynnig gwneud toriadau o £96,000 i gyllideb y canolfannau o fis Medi 2019 ymlaen.  

Mae mudiad iaith wedi croesawu’r newyddion heddiw (dydd Llun, 4ydd Chwefror) na fydd y cynnig ym Mhapur Gwyn y Llywodraeth ar y cwricwlwm i orfodi dysgu Saesneg  yn ymddangos yn y ddeddfwriaeth wedi’r cwbl.    

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi beirniadu cynigion Llywodraeth Cymru i orfodi cylchoedd meithrin yng Nghymru i addysgu'r Saesneg.  

Yn ôl y papur gwyn ar y cwricwlwm newydd a gyhoeddwyd heddiw, mae bwriad gosod "dyletswydd ar bob ysgol a Lleoliad Meithrin a Gyllidir i addysgu Saesneg, fel elfen orfodol o'r cwricwlwm newydd i Gymru ... Er nad yw Saesneg yn un o'r pynciau hynny sydd angen statws statudol yn ôl [adroddiad yr Athro Graham Donaldson] Dyfodol Llwyddiannus..."  

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi galw ar i gynghorwyr Gwynedd wrthod toriadau arfaethedig i ganolfannau iaith yn y sir cyn trafodaeth cyngor ar y mater heddiw (dydd Iau, 24ain Ionawr). 

Mae’r canolfannau yn trochi plant sy’n dod o tu allan i'r sir yn y Gymraeg fel eu bod yn medru astudio drwy’r Gymraeg yn yr ysgolion. Mae’r cyngor yn cynnig toriadau i gyllideb y canolfannau o fis Medi 2019.  

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi ymateb i gyhoeddiad cynllun addysg ôl-16 heddiw drwy ofyn ble mae’r cyllid y tu ôl i'r cynllun. Mae hefyd yn galw’n benodol am glustnodi £10 miliwn ar gyfer prentisiaethau cyfrwng Cymraeg eleni. 

Mae Cymdeithas yr Iaith wedi croesawu cadarnhad Llywodraeth Cymru heddiw y bydd yna un continwwm o ddysgu’r Gymraeg dan y cwricwlwm newydd, ond wedi apelio unwaith eto ar y Llywodraeth i gyhoeddi un cymhwyster Cymraeg i bob disgybl cyn gynted â phosibl.    

Meddai Toni Schiavone o Gymdeithas yr Iaith:  

Mae mudiad iaith wedi rhybuddio y byddai perygl gwirioneddol o fethu targed y miliwn o siaradwyr petai Llywodraeth Cymru yn dilyn awgrym panel i beidio â gosod targedau i ehangu addysg cyfrwng Cymraeg mewn ysgolion Saesneg. 

Mae ymgyrchwyr iaith wedi galw ar y Prif Weinidog i wneud adduned blwyddyn newydd i ollwng y cynlluniau i wanhau’r ddeddf iaith bresennol, ac i fynd ati yn lle hynny i gyflwyno Deddf Addysg Gymraeg fydd yn sicrhau bod pob person ifanc yn gadael yr ysgol yn rhugl yn y Gymraeg. 

Yn dilyn penderfyniad Pwyllgor Gwaith Cyngor Ynys Môn heddiw i symud ymlaen i gau Ysgol Gymunedol Bodffordd, mae Cymdeithas yr Iaith wedi galw ar y Gweinidog Addysg Kirsty Williams i ymyrryd er mwyn achub hygrededd ei chôd newydd a gyhoeddwyd gyda'r bwriad o roi gobaith newydd i ysgolion gwledig. 

Dywedodd Ffred Ffransis ar ran grŵp addysg Cymdeithas yr Iaith: